Nerwica depresyjna

Według moich obliczeń na nerwicę depresyjną cierpi ok. 10 procent populacji. Schepank (1987) w opracowaniu wydanym nakładem Instytutu w Mannheim ocenia, że wśród 26 procent ludzi cierpiących na zaburzenia psychiczne chorzy na nerwicę depresyjną stanowią ponad 4 procent. Depresja neurotyczna, w przeciwieństwie do normalnego smutku, jest chorobą. Jednak w porównaniu z depresją psychotyczną objawy depresji nerwicowej nie przynoszą szkody.

Symptomy depresji nerwicowej to:  

• depresyjne obniżenie nastroju,
• niechęć  do zabawy, przyjemności,
• brak energii,
• mniejsza lub większa tendencja do unikania kontaktów z ludźmi.

 Ludzie cierpiący na stany depresyjne nie są świadomi ich przyczyn. Analiza prowadzi jednak do wykrycia następujących czynników psychosomatycznych.  Cztery główne czynniki 

1. Doświadczenie straty. Jest to  najczęściej śmierć bliskiej osoby. Może  być nim jednak także rozczarowanie, jakiego doświadczyliśmy ze strony kogoś bliskiego. Zamiast dominującej wcześniej nadziei odczuwamy rozczarowanie, innymi słowy, czujemy się zawiedzeni. Może nie udało się spotkanie z przyjaciółką lub nie odnieśliśmy sukcesu w życiu zawodowym, sporcie, w świecie  sztuki. W każdym z tych przypadków mamy poczucie, że coś straciliśmy, czegoś nam brakuje. Wpadamy w zły nastrój, nastawiamy się pesymistycznie do życia.

2. Temat winy. Uczucia depresyjne ukrywają często poczucie winy, będące następstwem różnych zdarzeń. Powodem mogą być złe myśli, dotyczące bliskiej nam osoby. Czujemy się winni z powodu tych myśli, szczególnie kiedy ich obiekt zachowuje się wobec nas przyjaźnie lub nawet w sposób bardziej życzliwy, niż przedtem. Do tej grupy należą również pragnienia usunięcia rywala w życiu uczuciowym i zawodowym, jeżeli chce on nas skłócić z partnerką lub okazuje się lepszy w pracy. Nie możemy przeżywać uczucia dumy, ponieważ mamy nieczyste sumienie. Poczucie winy jest jednak wypierane, a w świadomości pozostaje smutek. 

3. Agresywność. Uczucia nienawiści wobec rywala uchodzą powszechnie za naganne. Łatwo więc zostają wyparte ze świadomości. Mogą zwrócić się jednak przeciwko nam samym ( w formie mechanizmu obronnego, który już w roku 1915 opisał Zygmunt Freud ). Temu zwrotowi towarzyszy uczucie nienawiści do siebie. W następnym okresie rodzi się smutek - nasze poczucie własnej wartości nie może znieść tego stanu. W trakcie analizy przypadków depresji nerwicowej pojawiają się samooskarżenia, które nie mają żadnego racjonalnego uzasadnienia. Interpretacje, które przyjmują, że samoskarżenia w rzeczywistości skierowane są do innych osób, często się potwierdzają. W ten sposób pragniemy uchronić przed oskarżeniem osobę kochaną, bliską. 

4. Problemy związane z poczuciem własnej wartości, samooceną. Występują one szczególnie często po urazach, których ofiarą padł pacjent. Na przykład kiedy ktoś nas zawstydził, kiedy pominięto nas w ważnej dla nas sprawie lub w sposób upokarzający ukarano. Z mojego doświadczenia wynika, że na ogół są to rzeczywiście krzywdzące wydarzenia, nasze poczucie urazy jest więc uzasadnione, tym bardziej, że wiąże się z rozczarowaniem do innych osób. Problematyka samooceny i depresji przenika się tak bardzo, ze trudno ją zdecydowanie oddzielić. W następnym artykule zajmiemy się tematem poczucia własnej wartości.